Het Vriendschapspact

Lagmynd 1 op een monument voor de Ijslandse universiteit wordt Commandant Charcot  afgebeeld op een bas-relief, ingehuldigd op 14 november 1953 door de toenmalige Eerste Minister Olafur Thors. Men kan er in het Ijslands lezen:” Hij hield van Ijsland en het is daar dat zijn herinnering levend zal worden gehouden”. Het is een soort vriendschapspact dat de Ijslanders zijn aangegaan in 1953.

(photo) Mevrouw Vallin-Charcot, de kleindochter van Commandant Charcot met Mevrouw Vigdís Finbogadóttir, ex-President van Ijsland in september 2010.
Mevrouw Vallin-Charcot, de kleindochter van Commandant Charcot met Mevrouw Vigdís Finbogadóttir, ex-President van Ijsland in september 2010.

Wat is er gedaan om dit vriendschapspact te eerbiedigen, om de herinnering aan Commandant Charcot levend te houden in Ijsland ? Ziehier enkele voorbeelden:

1) Er is een bas-relief dat Commandant Charcot voorstelt voor de faculteit natuurwetenschappen van de Ijslandse universiteit

2) Er zijn grafstenen op het kerkhof van Reykjavik waar de niet geïdentificeerde bemanningsleden van de “Pourquoi-Pas ?” zijn begraven

3) Er is een steenheuvel in Álftanes in Mýrar op twee kilometer van het rif Hnokki waartegen de “Pourquoi-Pas?” is geslagen, daar waar men het merendeel der lichamen heeft gevonden.

 Een standbeeld van de grote Ijslandse beeldhouwer Einar Jónsson gemaakt ter nagedachtenis van de bemanning van de “Pourquoi-Pas?”
Een standbeeld van de grote Ijslandse beeldhouwer Einar Jónsson gemaakt ter nagedachtenis van de bemanning van de “Pourquoi-Pas?”

4) In de oostelijke fjord Fáskrúðsfjörður is er een standbeeld door de grote Ijslandse beeldhouwer Einar Jónsson gemaakt ter herinnering aan de bemanning van de “Pourquoi-Pas?” en er staat een replica van dit standbeeld in Saint-Malo.

5) De Ijslandse cineaste Kristín Jóhannesdóttir heeft in 1992 een film gemaakt geïnspireerd op het zinken van de “Pourquoi-Pas?” op aarde zowel als in de hemel.

6) Er bestaat een muziekstuk, een cantate, van de componist Skúli Halldórsson.

7) Er zijn minstens twee boeken gepubliceerd in Ijsland, waaronder één van Mevrouw Thora Fridriksson, groot frankofiel en Voorzitster van de Alliance Française in Reykjavik tussen 1932 en 1938 en een jarenlange vriendin van Charcot.

8) Gedurende de maand september 2006, ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van het zinken van de “Pourquoi-Pas ?” werd er een colloquium over Charcot georganiseerd aan de universiteit van Ijsland.

9) Het boek “Jean-Baptiste Charcot ontdekkinksreiziger der zeeën, poolnavigator” van Serge Kahn (Uitgeverij Glénat/ Société de Géographie, Parijs Mei 2006) werd in het Ijslands uitgegeven in september 2006.

10) In februari 2007 werd een permanente tentoonstelling over Charcot en zijn wetenschappelijke heldendaden ingehuldigd.

2011 heeft Jean-Christophe Victor van het Instituut voor polair onderzoek een conferentie gehouden over de wetenschappelijke erfenis van Charcot. Hier met Mevrouw Vallin-Charcot, de kleindochter van Charcot.
2011 heeft Jean-Christophe Victor van het Instituut voor polair onderzoek een conferentie gehouden over de wetenschappelijke erfenis van Charcot. Hier met Mevrouw Vallin-Charcot, de kleindochter van Charcot.

11) Sinds 2007 organiseert de Alliance Française van Reykjavik jaarlijks een conferentie die de naam van Charcot draagt en waar Franse gastsprekers, waaronder Mr Jean-Christophe Victor en Mevrouw Vallin-Charcot, het hebben over de wetenschappelijke en culturele erfenis van Charcot.

Aan deze lijst kan men nog talrijke artikels toevoegen, die in der loop der jaren zijn verschenen in de Ijslandse pers, en meer bepaald artikels in Ijslands grootste krant Morgunbladid, geschreven door Mevrouw Elin Palmadóttir die veel opzoekingswerk heeft verricht en heeft geschreven over de Frans-Ijslandse relaties in de loop der eeuwen.

Nog een voorbeeld dat het belang van Charcot in de Ijslandse geschiedenis illustreert is een artikel dat de grootste Ijslandse schrijver van de 20e eeuw Halldór Laxness, Nobelprijs literatuur in 1955, heeft geschreven en gepubliceerd in 1941 onder de titel “Ijsland en Frankrijk”. Hij heeft het er over Charcot, deze grote ontdekkingsreiziger en vriend van Ijsland, vertelt het verhaal van de schipbreuk  en het verschrikkelijke lijden dat de enige overlevende, Godinec, moet hebben gevoeld, de begrafenissen in Reykjavik, Saint-Malo en Parijs en hij eindigt met deze woorden: “Eens men het verdriet van een natie heeft begrepen, is het alsof men voor altijd met deze natie is verbonden.”